Abbreviatura

Afkortingen

A cappella

Zonder instrumentale begeleiding

Accaciatura

korte voorslag

Accellerando

In tempo versnellen

Adagio

Langzaam en rustig met expressie

Ad lib / ad libitum

'naar believen'

Agile

Vlug, beweeglijk

Agitato

Onrustig

Al Fine

Ga naar einde.

Allegretto

Enigszins vlug en levendig. Lichter dan allegro

Allegro

Snel en levendig

Allegro agitato

Snel en onrustig

Allegro con brio

Snel en opgewekt

Allegro con fuoco

Snel en vurig

Allegro con spirito

Snel en geestdriftig

Allegro moderato

Matig snel

All ottava

Speel een octaaf hoger dan geschreven

Andante

Rustig

Andantino

Andante-achtig (kan zowel wat sneller als langzamer)

Animato

Levendig

Arco

Met de strijkstok gespeeld

Animando

Levendiger wordend

Apoggiatura

lange voorslagen

A tempo

Het voorgaande (of oorspronkelijke) tempo hervatten

Assai

Aanmerkelijk

Attacca

Begin meteen

Ballabile

Dansbaar

Basso continuo

Begeleiding met bas/clavecimbel op basis van akkoorden

Bel canto

Italiaanse opera 18/19e eeuw

Bruscamente

Bruusk

Calando

Afnemend

Coda

Slotstuk, einde

Cambiare

Wisselen (van instrument)

Cantando

Gezongen

Cantabile

alsof gezongen wordt

Capriccio

Grillige passage

Chiuso

Gesloten (hoorn)

Contra

Tegen

Col legno

Gebruik de strijkstok ondersteboven 'met het hout'

Coperti

Bedekt (met een doek)

Crescendo

Geleidelijk sterk worden

Da Capo

Vanaf het begin

Decrescendo

Geleidelijk zachter worden

Diminuendo

Geleidelijk zachter worden

Dolce

Lieflijk, zacht

Dal segno

Vanaf het verwijzingsteken

Entrata

Inleiding

Fine

Einde

Forte

Hard/Luid/sterk

Fortissimo

Zeer hard/luid/sterk

Forzando

Met sterk accent

Forzatissimo

Met zeer sterk accent

Furioso

Vurig, heftig, woedend

Grave

Ernstig

Glissando

Glijdend

Imitando

Imiterend

Interludium

Tussenstuk

Intermezzo

Tussenstuk

Legato

Gebonden spelen

Lento

Langzaam, slepend

Martellato

Hamerend gespeeld

Marcia

In marstempo. Ook wel 'a la Marcia'

Meno

Minder

Moderato

Gematigd tempo

Molto

Meer

Mosso

Levendig

Parlando

Gesproken

Passione

Hartstocht

Piu

Meer

Poco

Een beetje, weinig

Portato

Gedragen, breed, maar niet gebonden spelen

Pianissimo

Zeer zacht

Pizzicato / Pizz.

Getokkeld (in plaats van gestreken)

Prelude

Voorspel

Prima vista

Van blad af lezen (op het eerste zicht)

Prima volta

Eerste keer (onder het 1-tje)

Rallentando

Langzamer wordend

Rapido

Snel

Religioso

Godsdienstig, plechtig

Rinforzando

Benadrukking van een groep tonen

Ritardando

Vertragend

Ritenuto

Snel terughouden, vertraagd

Rubato

Vrij in tempo

Scordatura

Met andere stemming van snaren

Secunda volta

Tweede keer (onder het tweetje)

Senza tempo

Zonder tempo

Senza replica

Zonder herhaling

Sforzando

Benadrukking van 1 toon of akkoord

Sforzato-piano

Versterkt en daarna direct weer zacht

Spiccato

met stuiterende strijkstok - iedere noot afzonderlijk

Staccato

Korter dan genoteer

Staccatissimo

Zo kort mogelijk

Stringendo

Sneller wordend

Tacet

Stilte (geen akkoorden)

Toccata

Muziekstuk in vrije vorm

Tremolo

Snel herhaald harder/.zachter in volume

Tutti

Allen

Unisono

Eenstemmig

Veloce

Snel

Vivace

Levendig, opgewekt